Wpływ na orzecznictwo sądowe z pewnością będzie miała również opinia Rzecznika Generalnego TSUE, z 14 maja 2019, wydana w trybie prejudycjalnym, w odpowiedzi na cztery pytania dotyczące sprawy o stwierdzenie nieważności umowy kredytu indeksowanego kursem CHF, zadane przez Sąd Okręgowy w Warszawie. W opinii tej znajdują się następujące wnioski:
„1) Artykuł 1 ust. 2 i art. 6 ust. 1 dyrektywy 93/13/EWG stoją na przeszkodzie temu, aby sąd krajowy uzupełnił luki w umowie – w zakresie nieuczciwych warunków umowy określających sposób i wysokość świadczenia, które prowadzą do niekorzystnego dla konsumenta upadku umowy – w drodze odwołania się do przepisów prawa krajowego o charakterze ogólnym, które przewidują, że treść czynności prawnej jest uzupełniana przez skutki wynikające z zasad słuszności lub ustalonych zwyczajów, i które nie są zatem przepisami o charakterze dyspozytywnym.
2) Sąd krajowy, w oparciu o prawo krajowe, zobowiązany jest wskazać moment, w którym należy dokonać oceny skutków stwierdzenia nieuczciwego charakteru warunku, mając na uwadze, w braku wyraźnych wskazówek ustawowych, że interes konsumenta, jaki należy rozważyć, to interes istniejący w momencie rozstrzygnięcia. Ponadto wola konsumenta, który uważa, że stwierdzenie nieważności całej umowy nie jest dla niego niekorzystne, przeważa nad wdrożeniem systemu ochrony, takiego jak zastąpienie nieuczciwego warunku i utrzymanie umowy w mocy.
3) Dyrektywa 93/13/EWG sprzeciwia się, w przypadku braku wyraźnej woli w tym zakresie ze strony samego konsumenta, utrzymaniu w mocy nieuczciwych warunków umownych, które w chwili rozstrzygnięcia sporu są obiektywnie korzystne dla konsumenta.
4) Do sądu krajowego, na podstawie prawa krajowego i zgodnie z prawem Unii, należy dokonanie oceny w zakresie kwalifikacji nieuczciwego charakteru warunku oraz przedmiotu umowy, w celu ustalenia, czy możliwe jest utrzymanie w mocy umowy pozbawionej nieuczciwych warunków.”
A zatem, w przypadku stwierdzenia klauzul abuzywnych w umowie, sąd nie może uzupełnić luk po ich usunięciu zasadami słuszności czy ustalonym zwyczajem. To od woli konsumenta będą zależały dalsze losy umowy i to konsument będzie mógł zadecydować, czy chce unieważnienia całej umowy, czy jej utrzymania w mocy, po usunięciu klauzul niedozwolonych.
Opinia rzecznika generalnego TSUE nie była zaskoczeniem dla Rzecznika Finansowego. Jak podkreśla Izabela Dąbrowska-Antoniak, dyrektor Wydziału Klienta Rynku Bankowo-Kapitałowego, Rzecznik Finansowy wielokrotnie prezentował takie stanowisko w swoich istotnych poglądach wydawanych w sprawach dotyczących „kredytów frankowych” .
Opinia rzecznika TSUE, powinna także uprościć postępowanie, gdyż sąd będzie orzekał jedynie o stwierdzeniu bezskuteczności całkowitej lub częściowej umowy.
Pełną opinię Rzecznika Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej można znaleźć TUTAJ
